بهترین روش های انتخاب و خرید سیم و کابل استاندارد

یکی از تجهیزات پرمصرف در هنگام ساخت مجتمع های مسکونی و صنعتی سیم و کابل می باشد. گفته می شود که متاسفانه حجم بالایی از سیم ها و کابل های بازار ایران از استانداردهای لازم برخوردار نیستند و یکی از دلایل عمده آتش سوزی های شهری نیز اتصالی این سیم هاست، بر اساس آمارهای رسمی سازمان آتش نشانی نزدیک به ۵۰ درصد آتش سوزی ها بر اساس اتصالی کابل های ساختمان هاست. به همین دلیل انتخاب سیم و کابل استاندارد و راه های تشخیص آن به منظور خرید سیم و کابل استاندارد از اهمیت فوق العاده ای برخوردار می باشد.

شناسایی جنس هادی کابل

جنس هادی به کار رفته در کابل یکی از مشخصات کابل محسوب می شود. در مورد جنس هادی اگر بعد از حرف N یک حرف A ذکر شود نشانۀ آن است که جنس کابل از آلومینیوم است؛ ولی در صورتی که این حرف وجود نداشته باشد نشانه آن است که کابل از جنس مس خواهد بود. منظور از کابل H آن است که هر یک از رشته های هادی که عایق شده اند توسط کاغذ آلوده به گرافیت با کاغذ متالیزه روکش شده اند و سپس همگی آنها در یک غلاف سربی قرار دارند.

شناسایی تعداد رشته، سطح مقطع و رنگ کابل

برای اینکه یک سیم و کابل استاندارد را شناسایی کنید، باید تعداد رشته ها و مقطع هر یک و نوع مقطع نیز مشخص شود منظور از مقطع کابل، سطح مقطع آن برحسب میلی متر مربع می باشد.  در کابل های فشار ضعیف عایق رشته های کابل با رنگ های متفاوت مشخص می شود ولی در کابل های فشار قوی باید در موقع اتصال دقت شود، چون رنگ تمام رشته ها یکسان است.  در مورد کابل های فشار ضعیف سیم آبی همیشه به جای سیم خنثی و سیم (زرد و سبز) برای محافظت به کار می رود. در صورتی که در کابل فقط یک رشته سیم رنگی وجود داشته باشد آن رشته را برای سیم خنثی (Mp) انتخاب می کنند.

چگونه سیم و کابل استاندارد را شناسایی کنیم؟

سیم و کابل اگر زرد رنگ و درخشان بود درصد مس آن قابل‌ قبول است و سیم باکیفیتی است، برای شناسایی سیم و کابل استاندارد باید به موارد زیر دقت کنید:

• روی بدنه سیم استاندارد، باید ISIRI حک شده باشد
• ضخامت روکش عایق سیم نیز باید استاندارد باشد.
• اگر این ضخامت از حد استاندارد کمتر باشد سیم می‌تواند دچار شکست عایقی شود و اگر از حد استاندارد بیشتر باشد احتمال کم بودن سطح مقطع سیم وجود دارد.
• اگر به سطح مقطع سیم شک کردید ، می‌توانید با سیم لخت‌کن روکش سیم را بردارید و با میکرومتر قطر یک رشته از آن را اندازه گیری کنید. قطر به دست آمده بر دو تقسیم می‌شود تا شعاع محاسبه شود.

سپس با استفاده از فرمول سطح مقطع یک رشته و با ضرب در تعداد رشته‌ها سطح مقطع واقعی سیم تعیین می‌شود. جنس هادی سیم، در بیشتر موارد تقلب در مقدار خلوص مس سیم است.

• در مورد کابل ها باید دقت کنید که جداسازی سیم ها از هم و از کلاف کاملا آسان انجام پذیرد.

با نگاه کردن به سیم می‌توانید به صورت تقریبی مقدار درصد مس آن را تشخیص دهید. بعضی  از سازندگان، درون سیم‌ها آهن نیز اضافه می‌کنند. لذا برای بررسی این موضوع، می توانید انتهای سیم را لخت کنید و اگر زرد رنگ و درخشان بود، درصد مس آن قابل قبول است. ولی اگر رگه‌های سیاه رنگی دیده شد و یا سیم‌های افشان آن درخشندگی لازم را نداشت، در سیم آهن به کار رفته است.

سر سیم‌ها برای سیم و کابل استاندارد ساخته‌ شده‌اند. لذا سر سیم لخت را در داخل سر سیم قرار می‌دهند که اگر به صورت کامل در آن محکم نشد، مشخص می‌شود که تعداد رشته‌های سیم مسی در آن سایز قابل قبول نیست.

سیم افشان استاندارد

این گروه از سیم ها بر اساس ولتاژ نامی آن به دو دسته تقسیم می شوند و بر این اساس از استانداردهای متفاوتی در تولید آنها بهره گرفته می شود :

• سیم افشان دارای ولتاژ نامی 750/450 ولت :

این نوع سیم ها برای نصب داخل وسایل برقی و نیز حفاظت سیستمهای روشنایی ، درمحیط های خشک، درون لوله ها و زیر و روی گچ مناسب است. این نوع از سیم های افشان بر اساس استاندارد بین المللی ۶۰۲۲۷ IEC 02  یا استاندارد ملی ایران شماره ISIRI(607)02  با سطح مقطع بیش  از ۱ میلی متر مربع تولید می گردند.

• سیم افشان دارای ولتاژ نامی 500/300 ولت :

این نوع سیم ها برای نصب درون لوله ها و زیر و روی گچ و نیز قرار گیری در لوله های خرطومی مناسب می باشند. به کارگیری این نوع سیم ها برای نصب مستقیم روی سینی کابل ، کانال کابل کشی و مخازن مجاز نیست. این نوع از سیم های افشان  بر اساس استاندارد بین المللی ۶۰۲۲۷ IEC 06  یا استاندارد ملی ایران شماره ISIRI(607)06   با سطح مقطع ۵/۰ ، ۷۵/۰ و ۱ میلیمتر مربع  تولید می گردند که سیم و کابل استاندارد هستند.

سیم مفتولی استاندارد

سیم های نصب ثابت یا مفتولی ( سیم خشک) جهت استفاده در سیم کشی داخلی تابلوها و توزیع کننده ها ی برق مناسب می باشند. به کارگیری این سیم ها در لوله ها و زیر گچ مجاز است. سیم های با هادی تابیده منظم  را می توان به عنوان اتصالات تابلوهای کنترل، در ساخت دسته سیم و نیز الکترونیک صنعتی به کار برد .

سیم و کابل استاندارد مفتولی بر اساس استاندارد بین المللی ۶۰۲۲۷ IEC 01   یا استاندارد ملی ایران شمارهISIRI(607)01   با ولتاژ نامی ۷۵۰/۴۵۰   با سطح مقطع بیش از ۱ میلیمتر مربع  و بر اساس استاندارد بین المللی ۶۰۲۲۷ IEC 05  یا استاندارد ملی ایران شمارهISIRI(607)05   با ولتاژ نامی ۵۰۰/۳۰۰  ولت باسطح مقطع ۵/۰ ، ۷۵/۰ و ۱ میلیمتر مربع  تولید می گردند.

استعلام کد ده رقمی سازنده سیم و کابل برای شناسایی سیم و کابل استاندار

یک روش مناسب دیگر نیز در انتخاب سیم و کابل استاندارد، استعلام کد ده رقمی سازنده سیم و کابل از سامانه پیامکی سازمان ملی استاندارد ایران است. سازندگان سیم و کابل به منظور اخذ استاندارد ملی و پروانه کاربرد علامت استاندارد، در صورتی که الزامات استانداردی را رعایت نمایند، مجاز به اخذ کد ده رقمی سیم و کابل می باشند.

اگرچه ممکن است برخی از سازندگان سیم و کابل پس از گرفتن کد ده رقمی از الزامات استانداردی عدول نمایند اما این روش یکی از بهترین روش برای تشخیص سیم و کابل استاندارد می باشد. لذا برای اطمینان از استاندارد بودن سیم و کابل می توانید کد ده رقمی حک شده بر روی سیم و کابل را به سامانه پیامکی ۱۰۰۰۱۵۱۷ ارسال کنید و نتیجه آن استعلام می گردد.

نتیجه استعلام شامل موارد نام فرآورده تاریخ اعتبار، نام واحد تولیدی، استان، شهرستان، نوع استاندارد، وضعیت پروانه و سیم یا کابل استاندارد می باشد. تاریخ اعتبار استاندارد در پیغام دریافتی قابل مشاهده می باشد. این یکی از روشهایی است که اداره استاندارد در اختیار خریدار قرار داده تا محصول استاندارد را از غیر استاندارد تشخیص دهد.  همانطور که قبلا هم گفتیم، روی بدنه سیم استاندارد، می بایست ISIRI حک شده باشد.

و در پایان، در این مقاله راه های تشخیص سیم و کابل استاندارد را بررسی کردیم. شما می توانید با استفاده ای این روش ها سیم و کابل مناسب و استاندارد را تشخیص دهید. امیدواریم که برای شما مفید باشد.